Watervraagprognosetool mag zich gaan bewijzen

De watervraagprognosetool. Een tool met een lange naam, maar ook een tool die in potentie van essentieel belang kan zijn in droge perioden waarbij de vraag rijst hoeveel water er is, waar de behoeften het grootst zijn en hoe die hoeveelheid beschikbaar water in de tijd het best kan worden verdeeld over de regio’s en functies. In dit geval richt de tool zich op het hele IJsselmeergebied en kunnen alle omliggende regio’s er baat bij hebben.

Wat doet de tool?

De tool is bedoeld voor droge tot extreem droge zomers, zoals we die de voorbije jaren meemaakten. ‘In die omstandigheden wil je vooruit kunnen kijken. Wat is de watervraag per regio? En waarvoor is het water bestemd? En wat betekent dat voor de zoetwaterbuffer, in dit geval het IJsselmeergebied?’ zegt Marcel Boomgaard (Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier).

Als de droogte extreem wordt en het wateraanbod kleiner is dan de vraag, dan kan de tool ook helpen in het zo goed mogelijk verdelen van het beschikbare water over de aanwezige functies of belangen. Hierbij houdt de tool rekening houdend de regionale uitwerking van de verdringingsreeks. Dit is mogelijk doordat de tool uitgaat van de actuele waterbehoefte voor de verschillende functies. In het verleden werd uitgegaan van statische maximumgetallen. Nu zijn deze getallen dynamischer en actueel.

Waterbeheerders zoals Rijkswaterstaat en waterschappen zijn nauw betrokken bij de ontwikkeling van de tool. De adviesbureaus Witteveen+Bos (ingenieurs) en HKV (onderzoek) hadden de lead in de ontwikkeling, maar konden het niet zonder de begeleidingsgroep met daarin diverse waterbeheerders. Marcel: 'Naast objectieve informatie, zoals meteorologische gegevens uit weermodellen, hebben zij natuurlijk ook de kennis van waterbeheerders over die diverse watersystemen nodig. Daarom schoven ook wij aan, om op basis van onze kennis over onze watersystemen en gebruiksfuncties te kunnen bijsturen.'
(de tekst loopt door onder de afbeelding).

_{Beeld: Martin Bergsma/Shutterstock.com}

Testen en evalueren

De basistool is af en zal deze zomer getest worden. 'Dit is de periode van gebruiken, toepassen, valideren', zegt Marcel. Na de zomer, in september of oktober, zal gekeken worden of de tool goed genoeg functioneert. 'Dan is onze inbreng als waterbeheerders heel belangrijk, omdat wij dan weten wat deze zomer per beheerder de watervraag is geweest en wat onze waterbehoefte was. De tool doet een verwachting voor een periode tot zo’n zes weken met een toenemende onzekerheid. We kunnen dan controleren of de tool de juiste watervraag had berekend bij de opgetreden weerssituatie en situatie van afgelopen weken en in hoeverre er verbetering en bijstelling nodig is.'

Ton de Vrieze (Rijkswaterstaat) verwacht dat de meeste waterbeheerders niet kunnen wachten tot de tool ingezet kan worden. 'Maar', voegt hij toe, 'de waarde ervan moet natuurlijk eerst nog in praktijk worden bewezen. Drie weken geleden, tijdens het eerste droogteoverleg, kwamen het informatiescherm en de watervraagprognosetool aan bod. 'Daarbij was nog wel sprake van wat voorzichtigheid. Het informatiescherm gaan we dit jaar voor het eerst echt in praktijk gebruiken en je moet je realiseren dat de watervraagprognosetool daarop een doorontwikkeling is. Het vertrouwen bij de potentiële gebruiker moet natuurlijk nog groeien. Daarom is het nu nog niet het moment om hele stellige uitspraken te doen over de gegevens die uit de tool naar boven komen. De vraag is nu nog vooral: klopt het allemaal wat erin staat? Voor een watervraagberekening zit je bij veel verschillende zaken onder de motorkap, die je niet meteen terugziet als je naar een getal kijkt. We zitten dus nog duidelijk in de testfase en de tool moet zich in praktijk bewijzen. De evaluatie in het najaar wordt daarom heel interessant, want het is een tool die, als 'ie goed werkt, waterbeheerders enorm kan helpen.'

Alles weten over de Watervraagprognostool (pdf, 167 kB)? Klik snel door naar het artikel van Witteveen+Bos. (pdf, 167 kB)