Gegevensknooppunt waterschappen: eenmalige aansluiting voor meervoudig gebruik

Het Gegevensknooppunt Waterschappen (GkW) is de plek waar data van de 21 waterschappen bij elkaar komt, zo vertelt Dick Konings, coördinator team datastromen bij het Waterschapshuis. ‘En daar kan de IV Slim WM mooi gebruik van maken.’ Dat beaamt ook Jurriaan de Vries, projectmanager IV Slim WM. ‘De IV Slim WM heeft data nodig over bijvoorbeeld waterstanden, debieten of het zoutgehalte van het water. Niet alleen van de waterschappen, maar ook van Rijkswaterstaat. Een landsdekkend beeld van die data is er nog niet; daar werken we aan met de IV Slim WM.’ Jurriaan vertelt dat de data van Rijkswaterstaat relatief eenvoudig zijn op te halen. ‘Het gaat immers om slechts één organisatie. Maar het is niet effectief om van de 21 waterschappen steeds apart data op te moeten halen. Zeker als je bedenkt dat er (steeds) meer partijen data vragen aan de waterschappen. Dat gaat dus gebeuren via het GkW. Dit gegevensknooppunt legt de verbinding met de waterdata van de verschillende waterschappen.’

Niet zo spannend

Dick geeft aan dat het GkW niets meer en niets minder is dan een ‘stuk infrastructuur’. ‘Een stuk infrastructuur dat al langer bestaat’, benadrukt hij. ‘We geven al elf jaar lang via het GkW data van de waterschappen door aan bijvoorbeeld het Kadaster en Rioned. Nu gaan we aan de bestaande GkW-infrastructuur een stukje infrastructuur toevoegen, zodat de waterschappen ook data over waterstanden, debieten en zoutgehaltes kunnen gaan doorgeven. We realiseren zo een eenmalige aansluiting die we meervoudig kunnen gebruiken, te beginnen met de IV Slim WM. Dát is an sich niet zo spannend.’ Het is inhoudelijk inderdaad allemaal niet zo spannend, legt Jurriaan uit: ‘Vanuit de IV Slim WM komt er een vraag binnen bij het GkW. Bijvoorbeeld om van bepaalde meetpunten in een Slim WM-regio data aan te leveren over waterstanden en debieten. De vraag wordt in het GkW uitgesplitst over de verschillende waterschappen. Daar wordt de data geleverd, het GkW combineert dit tot één geheel en geeft dit antwoord vervolgens terug aan de IV Slim WM.’ Hij vervolgt: ‘We weten dat de waterschappen de voor de IV Slim WM benodigde data kunnen leveren. De waterschappen die momenteel over een pilotscherm beschikken doen dit ook al. In spoor 1 van het project IV Slim WM gaan we deze levering omzetten naar het GkW.’

Allemaal anders

Volgens Dick is het spannende vooral dat het om 21 waterschappen gaat. ‘En met die 21 waterschappen moet het GkW de verbinding leggen om specifieke data op te kunnen halen. De complexiteit zit ‘m dan ook in de 21 bronnen en hoe je die beschikbaar maakt. Want verschillende waterschappen stellen verschillende eisen, bijvoorbeeld op het gebied van informatieveiligheid of architectuur. Dat maatwerk is gelukkig eenmalig, maar maakt het nu wel ingewikkeld.’ Jurriaan bevestigt dit: ‘Het concept van het GkW is heel overzichtelijk. Maar daaronder ligt een wereld aan ict-dingetjes en -onhebbelijkheden. Deels veroorzaakt door de almaar toenemende behoefte aan security.’ Dick benadrukt dat alle waterschappen het goed doen als het gaat om datalevering. ‘Maar ze doen het allemaal anders.’

Oliemannetje

Wat betekent dit dan voor het GkW en de IV Slim WM? Dick geeft aan dat hij als projectleider voor het GkW-deel van de IV Slim WM-deel een soort oliemannetje is. ‘We leggen met elk waterschap afzonderlijk contact om de verbinding met het GkW te realiseren. Omdat dit een samenspel is van verschillende vakspecialisten binnen een waterschap, hebben we binnen die organisatie iemand nodig die hierop de regie neemt. Die persoon moet binnen zijn organisatie alle lijntjes aan elkaar gaan knopen.’ Hij vervolgt: ‘Uiteindelijk is dit allemaal niet zo ingewikkeld. Ik heb nog niet één ict’er gesproken die dit moeilijk vindt. Maar organisatorisch is het wel een uitdaging. En er moet dus per waterschap iemand zijn die de verantwoordelijkheid neemt – die de regiefunctie pakt – om mensen aan het werk te zetten en erachteraan te jagen.’

Testen

De volgorde van aansluiting op het GkW gebeurt op basis van de Slim WM-regio’s die al pilotschermen hebben. ‘Die zijn als eerste aan de beurt om aan te sluiten’, vertelt Jurriaan. ‘Op dit moment wordt er getest met Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR). Zij zijn als eerste aan de beurt om data uit te wisselen. Overigens testen we niet alleen de datastroom vanuit HDSR naar het GkW, maar binnenkort ook vanuit daar naar de IV Slim WM. We loodsen HDSR dus de hele keten door.’ Dick vertelt dat het testen heel nuttig is. ‘We hebben ervaren dat onze software prima werkt, maar ook hoe moeilijk het is om “het lijntje” door de firewall aan te leggen. Dit zal niet alleen bij HDSR het geval zijn, maar ook bij de andere waterschappen. Goed om dit nu al te weten.’

Samen sterker

Jurriaan en Dick benadrukken dat ze elkaar nodig hebben. ‘Zonder elkaar kunnen we niet bestaan’, geeft Jurriaan aan. ‘Een onderdeel van mijn opdracht is om data van de waterschappen op te halen via het GkW. We zijn kortom op elkaar aangewezen. Zonder data van GkW toont de IV Slim WM een leeg scherm. De IV Slim WM maakt het belang van het GkW goed zichtbaar.’ De heren weten elkaar dan ook goed te vinden. ‘Tijdens de Waterinfodag op 27 maart heb ik een presentatie gegeven over het project’, vertelt Dick. ‘Ik heb de urgentie benadrukt en contacten gelegd met diverse waterschappen. Jurriaan was er ook. Samen sta je sterker.’ Jurriaan is het hiermee eens: ‘Op 7 april kwam de landelijke gebruikersgroep IV Slim WM bij elkaar met daarin vertegenwoordigers van alle Slim WM-regio’s. Medewerkers van het GkW hebben aan de regiovertegenwoordigers van de IV Slim WM uitgelegd hoe het GKW gaat werken en wat de status is. Ook Dick was erbij om aan te geven dat hij bij elk waterschap iemand nodig heeft om de regiefunctie op zich te nemen. Zo helpen we elkaar, de IV Slim WM en het GkW verder.’